به گفته برخی نویسندگان و محققان، هر مقاله ای یک داستان بخصوص برای خود دارد که در هیچ مقاله دیگری نوشته نشده است. اما اینکه موضوع مقاله چقدر برای یک خواننده جذاب است و تا چه حد ناب و جدید است، می تواند مخاطبان مختلفی را تحت تاثیر قرار دهد. تفاوتی که یک مقاله با یک نوشته معمولی دارد این است که مقاله حاصل یک پژوهش و تحقیق می باشد که ماه ها بر روی آن کار شده تا در نهایت بصورت یک مقاله درآمده است. پس نوشتن یک مقاله علمی هرگز قابل مقایسه با یک داستان و متن معمولی نیست و نیاز به اطلاعات کافی، دانستن اصول مقاله نویسی و مهارت کافی در تحلیل نتایج آن دارد.
قبل از نوشتن یک مقاله علمی لازم است تا یک موضوع خوب برای خود انتخاب نماییم. اینکه این موضوع چگونه انتخاب شود و در خصوص آن اطلاعات لازم جمع آوری شود، لازم است تا چند نکته کلیدی را بدانید تا بتوانید این مسیر نسبتا سخت را طی کرده و یک مقاله خوب بنویسید.
نکات کلیدی مهم در نوشتن مقاله
- همانطور که گفتیم، اولین اقدام در نوشتن مقاله، انتخاب یک موضوع جذاب است. این موضوع بهتر است در زمینه رشته تحصیلی خودتان باشد تا در هنگام جمع آوری اطلاعات بدانید که به چه چیزهایی نیاز دارید و دنبال چه هستید. برای یافتن یک موضوع جذاب می توانید مقالات چند سال اخیر را در خصوص موضوعاتی که به آنها علاقه دارید، مطالعه نمایید. یا اینکه به بخش پیشنهادات پایان نامه های هم رشته ای های خود که دفاع کرده اند مراجعه کرده و از آنها استفاده کرده و یک ایده جدید پیدا کنید. استاتید دانشگاهی رشته خودتان و یا استاد راهنمایی که برای پایان نامه خود انتخاب کرده اید بهترین مشاورین برای شما در انتخاب موضوع تحقیق هستند. بعد از انتخاب موضوع سعی کنید آن را به صورت یه تیتر یا عنوان جذاب بنویسید که باعث جذب خواننده برای خواندن مقاله شما شود. عنوان مقاله اولین بخش از مقاله است که توسط مخاطب دیده می شود؛ پس اگر به انداه کافی جذاب باشد می تواند باعث جذب خواننده به خواندن مقاله شود.
- بعد از عنوان مورد دیگری که باید در نوشتن آن در مقاله توجه زیادی نمایید، چکیده مقاله است. چکیده مقاله بعنوان ویترین یک مقاله است که در صورت جذاب بودن برای خواننده آن مقاله را برای خواندن انتخاب می کند. نوشتن یک چکیده جذاب، نیاز به مهارت بالایی دارد. اینکه در یک پاراگراف 250 کلمه ای کدام جملات مقاله را استفاده کنید و به چه نحوی بنویسید که کل محتوای مقاله را به خواننده منتقل کند، می تواند مقاله شما را به یک مقاله پرطرفدار تبدیل کند. اما اگر چکیده مقاله را خوب و جذاب ننویسید، حتی اگر محتوای مقاله شما هم عالی نوشته شده باشد، خواننده با خواندن چکیده شما در خصوص کل مقاله شما قضاوت خواهد کرد.
- مورد دیگر که در نوشتن مقاله علمی باید به آن توجه نمایید، زمان افعال متن مقاله است. هرگز از افعال در زمان های مختلف استفاده نکنید. برای مثال یک جمله را در زمان گذشته بنویسید و جمله بعد ان را در زمان آینده. این نشان دهنده ناشی بودن نویسنده است. سعی کنید بین جملات یک پاراگراف ارتباط زمانی و معنایی برقرار نمایید. همچنین بین پاراگراف ها نیز این ارتباط معنایی را حفظ نمایید و اینطور نباشد که بعد از اتمام یک پاراگراف در پاراگاف بعدی از یک موضوع دیگر صحبت نمایید مگر آنکه تیتر جدیدی را برای پاراگراف بعدی بنویسید.
- هرگز در نوشتن مقاله اینطور تصور نکنید که خواننده مقاله شما همه چیز را می داند. از جملات بسیار پیچیده و اصطلاحات ناآشنا استفاده نکنید. خود را به جای خواننده ای بگذارید که هنوز در ابتدای راه است و می خواهد در خصوص موضوع شما بیشتر بداند، مانند زمانی که شما هنوز موضوعی برای خود انتخاب نکرده بودید و به دنبال مقالاتی می گشتید که رسا و شیوا مطالب را برای شما توضیح داده باشد. پس شما نیز مقاله خود را اینگونه بنویسید. ساده نویسی و در عین حال جذاب و قوی نوشتن خیلی بهتر از جملات پیچیده و سخت است. مقاله شما بخاطر مفهوم دار بودن و سلیس نوشتن آن انتخاب می شود نه پیچیده بودن آن.
- هرگز از جملات طولانی استفاده نکنید. هر چه جملات شما کوتاه تر باشد، درک آنها برای خواننده راحت تر خواهد بود.
- با توجه به اینکه حجم یک مقاله علمی نبایستی بیشتر از 10 تا 15 صفحه ( با در نظر گرفتن رفرنس ها) باشد، پس سعی کنید مطالب ضروری و لازم را در مقاله خود بنویسید و از ارائه توضیحات اضافی و بی ارتباط با مقاله بپرهیزید. زیرا خواننده دوست دارد که در خواندن مقاله شما سریعتر به چیزی که میخواهد برسد.
- در بخش نتایج مقاله خود سعی کنید از نمودار و جداول و در صورت نیاز شکل استفاده نمایید که هم باعث جذاب شدن مقاله شما می شود و هم باعث می شود خواننده یافته ها و نتایج شما را راحت تر درک نماید.
- برای بهتر نوشتن مقاله خود، مقالات نویسندگانی که در حوزه موضوعی شما می باشند و در مجلات ایمپکت دار خوبی به چاپ رسیده اند را مطالعه نمایید و از سبک نوشتن آنها استفاده نمایید.
- اگر مقاله خود را به زبان انگلیسی نگارش کرده اید، بعد از اتمام کار، حتما از یک فرد متخصص در زمینه ترجمه و ادبیات انگلیسی بخواهید تا مقاله شما را بخواند و از لحاظ گرامری آن را ویرایش نماید. توجه داشته باشید که مجلات خارجی به این موضوع توجه زیادی می کنند و در صورتی که محتوای مقاله از لحاظ نگارشی دارای ایرادات گرامری و ساختاری باشند، ریجکت می کنند.
- سعی کنید قبل از اقدام به نوشتن مقاله خود، مجله ای که قصد دارید مقاله خود را به آن ارسال نمایید، انتخاب نمایید و دستورالعمل نگارشی ان را بخوانید. اگر مقاله خود را از ابتدا طبق دستورالعمل مجله بنویسید بعد از اتمام نگارش مقاله مجبور نخواهید بود تا دوباره مقاله خود را بر اساس فرمت مجله ویرایش کنید. توجه به دستورالعمل نگارشی مجله بسیار مهم است و نقش مهمی در پذیرش مقاله شما از سوی مجله دارد.
- یکی از مهم ترین بخش های مقاله که سردبیر مجله توجه زیادی به آن می کند، بخش رفرنس مقاله می باشد. رفرنس یا منابع مقاله بایستی طبق فرمت مجله انتخابی نوشته شوند. همانطور که می دانید انواع سبک رفرنس نویسی وجود دارد که برای مجلات مختلف متفاوت است. از جمله پراستفاده ترین این سبک ها، aPA، هاروارد، ونکوور می باشد. هر کدام از این سبک ها شیوه ارجاع دهی مخصوص به خود دارند. مورد دیگری که در خصوص رفرنس ها بایستی به آن توجه نمایید این است که منابعی را برای نوشتن مقاله خود انتخاب نمایید که در گوگل اسکولار وجود داشته باشد. زیرا تمامی رفرنس های مقالات در گوگل اسکولار مورد بررسی قرار میگیرد و در صورتی که منبعی در گوگل اسکولار وجود نداشته باشد، نامعتبر در نظر گرفته می شود.
