بر اساس بررسی موسسه آرمان با توجه به حجم زیاد ژورنال های علمی، جهت یافتن ژورنال مناسب جهت چاپ یک مقاله و یا برای انتخاب یک ژورنال تخصصی جهت خواندن مقالات آن، ژورنالهای علمی را می توان از دیدگاههای مختلف تقسیم بندی نمود. یک تقسیم بندی ژورنال ها بر مبنای دسترسی به مقالات ژورنال ها می باشد. تقسیم بندی دیگر بر مبنای اعتبار ژورنال هاست که بر اساس معیارهای مختلف صورت می گیرد. همچنین ژورنال ها را می توان بر مبنای رشته های تخصصی تقسیم بندی نمود. با تقسیم بندی ژورنال ها به گروه های مختلف می توان در کوتاه ترین زمان ممکن ژورنال مناسب و متناسب با هدف را انتخاب نمود. در ادامه شما می توانید با تقسیم بندی های مختلف آشنا شوید.
به طور کلی به عقیده ی کارشناسان موسسه آرمان ژورنال های علمی از لحاظ هزینه به دو دسته کلی ژورنال های دسترسی محدود و دسترسی آزاد تقسیم می شوند.
این ژورنال ها که عمده ژورنال های علمی را تشکیل می دهند، برای چاپ یک مقاله علمی مبلغی را از نگارنده ها دریافت نمی کنند. از آنجایی که مقالات چاپ شده در این ژورنالها به صورت رایگان در دسترس عموم قرار ندارند به آنها ژورنال های دسترسی محدود می گویند. در واقع هزینه این ژورنال ها از فروش مقالات چاپ شده در آنها تامین می شود. این ژورنال های به ازای هر مقاله مبالغی حدود 20 تا 50 دلار دریافت می کنند لذا برای استفاده از مقالات این ژورنال ها یا می بایست مقالات آنها را خریداری کنید و یا باید از پایگاه های داده ای یا بانک های اطلاعاتی مختلف مثل پایگاه داده دانشگاه ها استفاده کنید. عموما دانشگاه ها با عقد قرارداد با موسسات یا انتشارات مختلف در ازای مبالغی به صورت سالانه به تمامی مقالات منتشر شده توسط آن انتشارات ها دسترسی دارند. جهت دسترسی آسان به این پایگاها موسسه شریف یار نام کاربری و رمز عبور تعدادی از آنها را در اختیار کاربران محترم قرار داده است که از بخش دانلود می توانید آنها را دریافت کنید.
گروه دیگری از ژورنالها که به نسبت گروه اول کمتر می باشند ژورنال های دسترسی آزاد یا Open Access هستند. این ژورنال های جهت چاپ مقاله از نگارنده مقاله مبالغی (چند صد دلار) دریافت می کنند و مقالات را به صورت رایگان در اختیار همگان قرار می دهند. تصور عمومی اینست که این ژورنالها از اعتبار کمتری نسبت به ژورنالهای دسترسی محدود برخوردارند که این مطلب چندان صحیح نیست.
هدف این ژورنال ها در دسترس قرار دادن علم برای همه مردم است لذا هزینه های خود را از نگارنده های مقاله دریافت می کنند. بسیاری از ژورنال های معتبر علمی در میان این ژورنال ها وجود دارند که ژورنال هایی همچون PLoS Medicine با ضریب تاثیر(Impact Factor) برابر 15.617، Living Reviews in Relativity با ضریب تاثیر(Impact Factor) برابر 12.625، Nucleic Acids Research ضریب تاثیر(Impact Factor) برابر 7.836 و … از آن دسته هستند. عمده ژورنالهای برخی از ناشران نیز به صورت دسترسی آزاد هستند برای مثال بیشتر ژورنال های انتشاراتIOP (Institute of Physics) open access هستند.
بسیاری از ژورنال های علمی دسترسی محدود (Non-Open Access) به شما این امکان را می دهند که در صورت تمایل هزینه مربوط به چاپ مقاله را پرداخت کنید و مقاله تان را به صورت رایگان در اختیار همگان قرار دهید. در صورتیکه در ژورنال های دسترسی آزاد حتما باید هزینه چاپ مقاله (Publication fee) توسط نویسندگان پرداخت شود.
مهمترین معیار جهت سنجش اعتبار ژورنال ها بخش مربوط به داوری آن ها می باشد. ژورنال ها از لحاظ داوری مقالات به دو دسته کلی ژورنال های با داوری( Peer Review )و ژورنال های بدون داوری( Non-Peer Review) تقسیم می شوند. ژورنال های Non-Peer Review فرایند داوری خاصی ندارند و در صورتی که مقالات فرمت و موضوعات تحت پوشش ژورنال را رعایت کرده باشد در این ژورنال ها چاپ می شوند. عمدتا مجلات (Magazines) جزء این گروه می باشند و بدون داوری مقالات را چاپ می کنند لذا این گروه از ژورنال ها از اعتبار علمی چندانی برخوردار نیستند. بر خلاف ژورنال های بدون داوری، ژورنال های Peer Review که از اعتبار بالاتری برخوردارند برای هر مقاله فرایند داوری مشخصی دارند.
عموما این ژورنال ها مقالات ارسال شده به آنها را برای 2 یا 3 داور می فرستند تا آنها نظراتشان را درباره سطح و کیفیت آن مقالات ابراز کنند. به طور کلی چاپ مقاله در این ژورنال زمان نسبتا بیشتری می طلبد و مقاله باید حتما استانداردهای مشخصی را پوشش دهد. یکی دیگر از معیارهای اعتبارسنجی ژورنالها قرار داشتن نام آنها در لیست ژورنالهای ISI می باشد که از طریق جستجو بر اساس نام ژورنال و یا کد ISSN ژورنال در سایتhttp://ip-science.thomsonreuters.com/mjl/ امکان پذیر است.
جهت اثبات ادعای مجله و یا موسسات پژوهشی مبنی بر آی اس آی بودن (ISI) مجله ،دانشجو بایستی خود توانایی جستجوی مجلات را داشته باشد. موسسه ی تحقیقاتی آرمان با ارائه ی این مقاله،قصد دارد روش های تشخیص ISI بودن مجلات را به شما دانشجویان آموزش می دهد.
موسسه ی ISI،فهرست تمامی مجلات خود را به صورت رایگان در سایت تامسون رویترز قرار داده است .در واقع تمامی مجلات آی اس ای (ISI)،اعم از ایمپکتدار و لیستد در این سایت نمایه می شود.
2 روش جستجوی مجله ی ISI عبارت است از:
جستجو در صفحه ی گوگل (https://www.google.com/)
جستجو در سایت تامسون رویترز)http://ip-science.thomsonreuters.com/mjl/)
جستجو در صفحه ی گوگل
در این روش ، برای اطمینان از ISI بودن یک مجله مراحل زیر را دنبال کنید:
ابتدا وارد سایت گوگلشوید. سپس نام مجله یا شماره ISSN مجله را به صورت عبارات زیر وارد کنید.
“Journal name”site:thomsonreuters.com
“ISSN”site:thomsonreuters.com
یا
در صورتی که مجله ISI باشد به صورت زیر نمایان می شود که لینک تامسون رویترز مجله هم قابل مشاهده است.
جستجو در سایت تامسون رویترز
مراحل جستجوی مجله در سایت تامسون رویترز به صورت زیر است:
ابتدا وارد سایت http://ip-science.thomsonreuters.com/mjl/ شوید.
در قسمت جستجو می توانید بر اساس نام و یا ISSN مجله،اطلاعات مجله ی مورد نظر را وارد نمایید.
در صورتی که مجله در سایت تامسون رویترز موجود باشد یا به عبارتی ISI باشد مشخصات مجله به صورت زیر نمایان می گردد.
در غیر این صورت، عبارت زیر در صفحه ظاهر می گردد.
