جستجو، دسترسی و خواندن مقالات علمی معتبر برای غالب دانشجویان به خصوص دانشجویان دوره‌های تکمیلی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
پیشررفت علم در سال های اخیر نقش موثری در افزایش تعداد مقالات علمی پژوهشی در حوزه ها و رشته های مختلف شده است. از طرفی افزایش تعداد مجلات علمی که در پایگاهای اطلاعاتی مختلفی نمایه می شوند، کار پژوهشگران و محققین جوانی که در جستجوی مقالات علمی برای نوشتن پایان نامه کارشناسی ارشد و یا مقاله علمی پزوهشی، سخت کرده است. حجم بالای مقالات و گستردگی بیش از حد موضوعات در شاخه های مختلف، انتخاب مقاله مناسب را برای یک دانشجویی که درابتدای راه است و می خواهد برای پایان نامه خود موضوع خوبی پیدا کند، دشوار کرده است. اما از سویی دیگر پیشرفت علم در زمینه موتورهای جستجوی اینترنتی، شرایطی را فراهم کرده است تا دانشجویان بتوانند به راحتی مقالات مورد نیاز خود را در هر موضوعی پیدا کنند. 3 شرکت بزرگ گوگل ، الزیویر و مایکروسافت ابزارهای جستجویی را طراحی نموده اند که با استفاده از آنها بتوان به راحتی مقالات علمی مورد نیاز خود را پیدا کرد.
با توجه به اینکه خواندن مقالات علمی برای دانشجویان مقطع ارشد و دکتری ضروری می باشد، بنابراین دانستن چگونگی جستجوی مقالات با استفاده از این سه ابزار جستجو ضروری می باشد.
موتور جستجوگر گوگل به منظور جستجوی مقالات علمی مختلف، کتب و مجلات علمی و تخصصی طراحی داده شده است، از پرکاربردترین و سریعترین ابزارهای جستجوی مقالات علمی به شمار می رود. در گوگل اسکالر می توان مقالات را بر اساس موضوع خاص، تاریخ انتشار، نام نویسندگان و همچنین نام انتشارات آن جستجو کرد. با توجه به اینکه موتور جستجوی گوگل در تمامی زمینه ها پیشرو بوده است؛ با ارائه اسکالر نیز توانست طرفداران زیادی را به خود جلب نماید. علت ان هم سادگی جستجو با ان می باشد که کامل مشابه گول بوده و امکانات فیلتر کردن را نیز دارد.
نحوه جستجو در اسکالر نیز کاملا مشابه موتور جستجوی گوگل می باشد و در این ابزار جستجو علاوه بر جستجوی موضوعی مقالات ، می توان تعداد دفعات ارجاعات صورت گرفته به یک مقالهٔ بخصوص، رتبه و امتیاز آن مقاله، انتقال مقاله به کتابخانه نرم افزارهای رفرنس دهی همچون ENDNOT، دسترسی به مقالات مشابه با هر مقاله و استفاده از فیلترهای مختلف موجود مانند تاریخ انتشار و مرتب سازی بر اساس ارتباط موضوعی و تاریخ انتشار و ... نتایج بهتری را به ما نشان دهد.
یکی از پراستفاده ترین موتورهای جستجو در میان دانشجویان برای یافتن مقاله، گوگل اسکالر می باشد. علت این امر استفاده بسیار آسان و پر بازده آن می باشد و به شما امکان می دهد تا برای مراحل آغازین پژوهش‌های خود با مشکل بزرگی روبرو نشوید. شرکت «گوگل» همچنین، دیگر امکانات موجود در موتور جستجوی اصلی و سایر خدمات خود را نیز با «اسکالر» همگام سازی کرده و پس از ورود به حساب کاربری گوگل خود، به شما امکان استفاده از دریافت اعلان برای مقالات جدید با برچسب‌های تعیین شده از سوی شما و همچنین نشانه‌گذاری مقالات بخصوص را به شما می‌دهد. با توجه به امکاناتی که گوگل به کاربران خود ارائه می کند، مطمئنا استفاده از این موتور جستجوگر برای کاربران ساده و لذت بخش خواهد بود.
بعد از گوگل اسکالر، موتور جستجوی اسکوپوس به عنوان بزرگترین پایگاه حاوی نتایج و چکیده‌های مقالات علمی در زمینه‌های مختلفی از قبیل هنر، پزشکی، علوم اجتماعی و فناوری و… شناخته شده است و یکی از بهترین ابزارها برای جستجو و دسترسی به مقالات علمی از سراسر دنیا محسوب می شود. برای دستیابی به تازه ترین و آخرین مقالات و یافته های علمی در زمینه های مختلف، پایگاه اسکوپوس بهترین گزینه می باشد. از طرفی به دلیل داشتن امکانات انتخابی در جستجوی مقالات مانند منابع، تاریخ، میزان اعتبار و… می تواند به پژوهشگران در جستجوی پیشرفته در خصوص یک موضوع خاص کمک نماید.
این موتور جستجوگر به دلیل دسترسی به ۵۷ میلیون مقاله در پایگاه دادهٔ خود امکان دستیابی به نتایج مطلوب از جستجوی کاربران را فراهم میکند . کاربران علاوه بر استفاده از جستجوی اصلی، می توانند از گزینهٔ جستجوی پیشرفته، (بر اساس نام یک یا چند نویسنده، سطح علمی، کلمات کلیدی )، نتایج بهتری را کسب نمایند. یکی دیگر از امکانات پایگاه اسکوپوس، این است که به شما امکان می دهد تا بر اساس انتخاب برخی برچسب ها مانند نام نویسنده، محقق و اساتید مورد نظرتان، شما را از جدیدترین مقالات و یافته های ارائه در ارتباط با موضوع مورد نظرتان، آگاه کند.
از دیگر امکانات جستجوگر اسکوپوس این است که شما می‌توانید علاوه بر فهرست‌بندی الفبایی مقالات، کتب، مطالب، مجلات در اسکوپوس، با نشانه گذاری مقالات مختلف، برای خود یک فهرست بخصوص تهیه نمایید تا هنگام نیاز بتوانید به آنها دسترسی آسان داشته باشید. همچنین می‌توانید به مراجع موجود در یک مقاله و مقالاتی که از مقاله موردنظر شما به عنوان مرجع بهره گرفته‌اند نیز دسترسی داشته و یا حتی مقالات منتشر شده در یک شهر بخصوص را مشاهده نمایید. «اسکوپوس» برای درک بهتر نتایج جستجو، امکان تجزیه و تحلیل بصری بر اساس کشور، منطقه، نوع سند و موضوع را نیز برای شما فراهم کرده است.
امکان بررسی همزمان ده مقاله در خصوص یک موضوع خاص در این موتور جستجوگر وجود دارد، که با کمک آن می‌توان میزان تعامل جامعه علمی با مقاله را در قالب نمودارهای بصری مشاهده کرد . همچنین در بخش نویسندگان نیز می‌توان مقدار ارجاعات، نقل قول‌های صورت گرفته از نویسنده، همکاری با موسسات متفاوت و تعداد مقالات موجود در بازه‌های زمانی و… را به شکل آمارهای مختلف مشاهده کرد.
با وجود تمامی این امکانات که باعث برتری این پایگاه اطلاعاتی نسبت به دیگر پایگاه ها می شود، استفاده از امکانات «اسکوپوس» رایگان نبوده و برای استفاده از امکانات آن، بایستی با پرداخت هزینه، حساب کاربری ایجاد کرد. از طرفی به دلیل وجود برخی مشکلات و تحریم های اعمال شده بر کشور ما و برخی مشکلات مالی و موانع موجود در دانشگاه‌های ایران خرید حق اشتراک از این موتور جستجوگر را تقریبا غیر ممکن کرده است . اما اگر پژوهشگر حرفه ای هستید به شما توصیه می کنیم که حتما به هر طریق ممکن در این پایگاه حساب کاربری ایجاد نمایید و از انکانات آن استفاده کنید.
شرکت مایکروسافت در سال ۲۰۱۴ موتور جستجوگر مخصوص خود را با عنوان «جستجوی آکادمیک» معرفی نمود. مایکروسافت برای رقابت با دیگر رقبای خود، با ارائه امکانات متنوعی ، به بخشی مهم از جستجوگران آکادمیک برای مقالات و پژوهش‌های علمی تبدیل شده است. آکادمیک سرچ نزدیک به ۸۰ میلیون مقاله و نشریه را تحت پوشش خود قرار داده و از الگوریتم object-level vertical، برای جستجو‌های خود استفاده می کند. دسته بندی مقالات در این پایگاه بر اساس دانشگاه‌ها، موسسات آموزشی، محققان و نویسندگان مقالات، کنفرانس‌ها و همچنین تاریخ انتشار آنها می باشد. در آکادمیک سرچ امکان مرتب سازی مقالات بر اساس تاریخ انتشار، تعداد ارجاعات و ارتباط با کلمه کلیدی، مرتب سازی می کند. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که این موتور جستجوگر از شرکت مایکروسافت، یکی از روش‌های مناسب و رایگان برای جستجو و دسترسی به مقالات علمی می‌باشد که برای رقابت با گوگل طراحی و توسعه یافته است.
