در بخش بحث Discussion و نتیجه گیری، محقق یا نویسنده مقاله باید به تشریح تشابه ها و تفاوت های یافته های تحقیق خود با تحقیقات مشابه بپردازد.
میتوان بحث یک مقاله را به زمان حال یا گذشته نوشت اما باید یکنواختی در آن رعایت شود . در بخش بحث و نتیجه گیری، مولف با ارائه ی تفسیر خود یک پایان اندیشمندانه به مقاله یا کارنوشت پژوهشی خود می بخشد.
نگارش این بخش نه تنها مبتنی بر یافته ها و نتایج است، بلکه بیشتر از آن مبتنی بر مبانی نظری کار از جمله نظریه های زیربنایی مطرح شده در چهارچوب نظری پژوهش و پیشینه پژوهش و مهم تر از آن مبتنی بر قوه ی ادراک و استنباط و در نتیجه استدلال منطقی و آگاهانه نویسنده است.
در بحث و نتیجه گیری که نویسنده تبیین خود را مطرح می نماید، همیشه بخش مقدماتی کار خود، یعنی پرسش ها، فرضیه ها و هدف ها و نیز ادبیات مطرح شده را به یافته ها و نتایج خود پیوند می زند، اما فقط آن ها را تکرار نمی کند، بلکه پا به جهان علیت می گذارد و چرایی رخدادها را با توجه به نظریه، پیشینه و استدلال منطقی توجیه می کند.
پس در این قسمت نقاط ضعف و قوت پژوهش را مطرح کرده و ارتباط آن با کارهای قبل آن که در همین زمینه خاص مرتبط با پروژه انجام شده بیان میشود .
يافته هاي خود را به يافته هاي حاصل از پژوهشهاي قبلي مرتبط كرده و در صورتي كه اين يافته ها با يكديگر همخواني ندارد علت آن را ذكر كرده و بالاخره مشكلات و نقاط ضعف پژوهش، همراه با پيشنهادهايي براي پژوهشگران كه مي خواهند در آينده در زمينه پژوهش فوق كار كنند، ذكر شود. در قسمت انتهاي مقاله مي توان از همكاران، تكنسين ها، منشي و ساير افرادي كه در تهيه مقاله كمك كرده اند، سپاسگزاري نمود .
ساختار كلي بحث مقاله خود را چگونه تنظيم كنيم؟
بحث قسمتي از مقاله است كه كمتر از ساير قسمتها تابع چارچوب خاص بوده و ساختار كلي حاكم بر آنرا مي‌توان در نگارش بحث هر نوع مقاله پژوهشي پياده كرد. در اين قسمت بايد سعي كنيد ذهن مخاطب را در مسيري به جريان اندازيد كه از يافته‌هاي خود آرام آرام به سمت يافته‌هاي قبلي حركت كند. بنابراين بحث با بيان يافته‌هاي اصلي پژوهش آغاز و ضمن بيان يافته‌هاي قبلي كه در مقدمه نيز به آنها اشاره شده، به ارتباط آنها با نتايج فعلي مي پردازد و نقاط ضعف و قوت آنها را مورد قضاوت قرار مي دهد.
اشاره اي به نتايج اصلي
بخش نخست بحث بايد به « سوال تحقيق » كه در مقدمه بيان شده است پاسخ دهد؛ لذا در پاراگراف اول بحث، نتيجه‌گيري اصلي (پاسخ) كه از اطلاعات حاصل در بخش نتايج بيرون كشيده شده است در قالب يك تا دو جمله ارايه مي‌شود. سپس با ذكر نتايج حاصل از مطالعات ديگران، تدريجاً براي نتايج حاصل از تحقيق خود اعتبار فراهم كرده و سعي مي‌كنيد آنها را در ذهن مخاطب متبلور سازيد. در واقع در قسمت بحث بايد به سوالاتي كه در پي ارائه نتايج در ذهن خواننده شكل مي‌گيرد پاسخ دهيد، نه اينكه نتايج را دوباره تكرار كنيد.
گاهي اوقات بدليل آنكه نتايج به خودي خود گويا هستند، نويسندگان با اين مشكل مواجه مي‌شوند كه در قسمت بحث چه چيز جديدي بر مطلب بيافزايند. بايد توجه داشت كه در قسمت نتايـج، صرفاً يافته‌هاي پژوهش كه از درون محاسبات آماري استخراج گرديده است، بيان مي‌گردند كه عمدتاً شامل يكسري عدد و رقم حاصل از تحليلهاي آماري آنها است. اما در بحث، اين نتايج مورد تفسير و شرح قرار گرفته، بُعد مفهومي و معنايي مي‌يابد و در عين حال در كنار يافته‌هاي قبلي مورد مقايسه قرار مي‌گيرد.
حمايت از فرضيات
از جمله مهمترين نكاتي كه لازم است در نگارش بحث مد نظر قرار دهيد آن است كه به خوبي مشخص كنيد چگونه اطلاعات بدست آمده از فرضيات حمايت مي‌كند. هر چه اين قسمت روشن‌تر و صريح‌تر بيان گردد، قانع كردن مخاطب نيز راحت‌تر خواهد بود. ارايه مدرك براي تمام نتيجه‌گيري ها لازم است؛ به اين معنا كه نتيجه‌گيري ها بايد واقعاً با يافته هاي بدست آمده پشتيباني گردد. بيان واضح ارتباط بين متغيرهاي وابسته و مستقل براساس اطلاعات حاصل از پژوهش ضروريست و تنها در اين صورت مي‌توان نشان داد فرضيه حمايت مي‌شود يا خير.
۱. ابتدا با بياني كلي راجع به ماهيت نتايج بدست آمده، بحث را شروع كنيد. مي‌توان قبل از آن نيز يك بار ديگر هدف اصلي پژوهش را ذكر كرد.
۲. ساختار اين بخش فني‌تر از ساير بخش‌ها است. از بحث در خصوص نتايج و تعبير و تفسير آنها شروع مي‌شود، سپس يك نتيجه‌گيري از يافته‌هاي به عمل مي‌آيد.
۳. در قسمت نتيجه‌گيري سعي مي‌شود نتايج مطالعه حاضر در بدنه دانش موجود قرار گيرد. تلویحات نظري، عملي، تجربي و روش‌شناختي يافته‌ها بيان مي‌شود. در پايان محدوديت‌ها مطالعه حاضر و پيشنهادهايي براي مطالعات آتي مورد بحث قرار مي‌گيرد.
۴. اگر ساختار نگارش مقدمه را به مثابه قيفي در نظر بگيريم كه از كليات يعني زمينه بحث شروع مي‌شود و به جاي باريك قيف يعني فرضیات ختم مي‌شود؛ ساختار نگارش بحث مشابه يك قيف بر عكس است كه از جاي باريك يعني بحث و تفسير در خصوص تك تك نتايج شروع مي‌شود و به بالاي قيف يعني نتيجه گيري و بسترسازي براي ارائه نظريه و بسط دانش ختم مي‌شود.
۵. تبيين‌هاي ارائه شده را به نكاتي كه در مقدمه مقاله به آن اشاره كرديد ربط دهيد.
۶. نتايج را با كلمات متفاوت دوباره در اين قسمت تكرار نكنيد.
۷. يافته‌هاي جديد را در مقايسه با يافته‌هاي ديگران تفسير كنيد.
۸. تبيين‌هاي احتمالي همسويي و ناهمسويي نتايج مطالعه خود را با مطالعات ديگران بيان كنيد.
۹. به محدوديت‌هاي مطالعه خود اشاره كنيد. به مواردي اشاره کنید كه در ارتباط با يافته‌هاي پژوهش است و تعميم پذيري آنها را با اشكال مواجه مي‌سازد. گرفتاري‌هاي پژوهشگر در اين قسمت جايگاهي ندارد.
۱۰. پيشنهادهاي ارائه شده در راستاي حل محدوديت‌ها و قابل اجرا باشد.
۱۱. ذکر کمک هایی که این یافته به گسترش دانش نظری نموده است.
۱۲. مشخص کنید که یافته‌های شما در چه بخش‌هایی کاربرد دارد.
۱۳. احاطه یافتن بر نظریه‌ها و ادبیات پژوهش قبل از اقدام به تدوین این قسمت.
۱۴. خودداری از ارائه قضاوت‌های شخصی و آوردن تفسیرهای ورای داده‌ها.
۱۵. خودداری از ارائه تعمیم‌های فاقد شواهد و تعمیم‌های با شواهد اندک.
راههای ارتباطی با موسسه آرمان :
شماره تماس : 09900254935
ایمیل: journal.arman@gmail.com
