موارد قابل توجه در مقاله ISI و ISC کدامند؟

تعریف مقالات ISI

موسسه اطلاعات علمي (Institute for Scientific Information) یا همان بانك اطلاعات ISI، مركزي براي فهرست نمودن و پوشش دادن جامع مهمترين مجلات علمي منتشره در دنيا به منظور تبادل اطلاعات ميان پژوهشگران مختلف می‌باشد. مقالات ISI، مقالاتی هستند که در مجلات نمایه شده توسط موسسه ISI به چاپ می‌رسند. مجلات ISI یا ایمپکت دار هستند یا بدون ایمپکت، مجلاتی که دارای ایمپکت فاکتور (JCR) هستند جزء معتبرترین مجلات می‌باشند و مجلات فاقد ایمپکت فاکتور که به مجلات LISTET نیز معروف هستند نسبت به JCRها از اعتبار کمتری برخوردارند. در مجامع علمی و دانشگاهی معیار ارزیابی هر دانشجو و پژوهشگری تعداد مقالات چاپ شده توسط ایشان در مجلات ISI می‌باشد.

تعریف مقالات ISC

پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (Islamic World Science Citation Center) که به اختصار ISC نامیده می‌شود بعد از پایگاه‌های ISI ،SCOPUS و PUBMED چهارمین پایگاه استنادی دنیا به شمار می‌آید. پایگاه ISC جهت رتبه‌بندی دانشگاه‌های ایران و سایر کشورهای اسلامی توسط مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری شیراز پایه‌ریزی گردید و در حال حاضر بیش از 57 کشور در این پایگاه مشارکت دارند. ISC دارای معیارها و استانداردهای علمی خاصی می‌باشد و مجلات چاپ شده در کشورهای اسلامی را که با استانداردهای تعریف شده برای این موسسه منطبق باشند در خود ایندکس می‌کند. مجلات علمی کشورهای اسلامی را بر اساس معیارهای علم سنجی معتبر اسلامی تجزیه تحلیل می‌کند. مقالاتی که در مجلات ایندکس شده توسط این پایگاه به چاپ می‌رسند را مقالات ISC می‌نامند. 

مقایسه مقالات ISI و ISC از نظر اعتبار؟

نگارش و چاپ مقالات علمی سنگ محک دانشجویان و پژوهشگران در مراحل مختلف تحصیلی و شغلی می‌باشد به همین خاطر همه ساله شاهد گسترش روز افزون مقالات چاپ شده در مجلات معتبر دنیا می‌باشیم. از جمله مزایا و امتیازاتی که باعث ترغیب محققین و دانشجویان به چاپ مقاله در مجلات ISI و ISC  می شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• موفقیت در مصاحبه دکتری در صورت داشتن مقاله پذیرش یا چاپ شده در مجلات معتبر ISI و ISC
• افزایش شانس اخذ پذیرش و بورسیه تحصیلی در صورت وجود مقاله  ISI یا ISC
• افزایش شانس استخدامی و همچنین ارتقا شغلی در صورت داشتن مقاله ISI یا ISC
• داشتن مقاله ISI و ISC موجب بالا رفتن اعتبار آکادمیک و همچنین حس اعتماد به نفس نویسنده مقاله می‌شود.

تفاوت و تشابهات مقالات ISI و ISC؟

عمده تفاوت بین مقالات ISI و ISC این است که چاپ مقاله در پایگاه ISI فقط به زبان انگلیسی میسر می‌باشد در حالی که پایگاه استنادی علوم جهان اسلام به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی مقالات را به چاپ می‌رساند. پایگاه ISC نیز همانند پایگاه ISI همه سالاله گزارشی از میزان استنادات جهت رتبه‌بندی مجلات ارائه می‌دهد. گزارش استنادات در پایگاه ISC در قالب سه عنوان PJCR، AJCR و EJCR بصورت زیر ارائه می‌گردد.

• گزارش‌های استنادی نشریات فارسی (Persian Jurnal Citation Report)
• گزارش‌های استنادی نشریات عربی (Arabic Jurnal Citation Report)
• گزارش‌های استنادی نشریات انگلیسی (English Jurnal Citation Report)

مزایای PJCR نسبت به JCR؟

• PJCR به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی است اما JCR فقط به زبان انگلیسی است.
• PJCR فقط یک هزینه اشتراک را دریافت می‌کند و در عوض اطلاعات تمامی سال‌ها را در اختیار مشترکین قرار می‌دهد اما در JCR اینگونه نیست.
• در PJCR امکان جستجو بر اساس عنوان وجود دارد اما در JCR چنین چیزی ممکن نیست.
• گزینه مرتب سازی در هر ستون در PJCR کارها را ساده­ تر می‌کند اما این گزینه در JCR وجود ندارد.

همانند JCR که در رتبه‌بندی مجلات ISI مورد استفاده قرار می‌گیرد PJCR نیز برای رتبه‌بندی مجلات فارسی در ISC بکار برده می‌شود و نشانگر این موضوع است که یک مجله چند بار توسط مقالات دیگر استناد شده است.

پایگاه ISC شامل موارد زیر می‌باشد:

• گزارش‌های استنادی نشریات فارسی (Persian Journal Citation Report (PJCR
• گزارش‌های استنادی نشریات عربی (Arabic Journal Citation Reports (AJCR،
• گزارش‌های استنادی نشریات انگلیسی (English Journal Citation Reports (EJCR،
• نمایه استنادی علوم ایران (Persian Science Citation Index (PSCI،
•  نمایه استنادی علوم جهان اسلام Islamic World Science Citation Index،
•  طلایه‌داران علم ایران (PESI)Persian Essential Science Indicator ،
• فهرست مندرجات فارسیPersian Current Content ،
• پایگاه استنادی برترین کنفرانس های علمی فارسی (Persian Highly- Cited Proceedings Database (PHPD،
• نظام آگاهی رسانی استنادی ایران  Persian Citation Alert،
• نظام آگاهی رسانی نشریات علمی جهان اسلام ISC Current Awareness Services،
• نظام گزارش استنادی Citation Report،
•  نظام شاخص‌های عملکردی نشریات فارسیPersian Journal Performance Indicator  ،
•  تحلیل پایگاه داده‌های نشریلت فارسی Analysis Of Persian Journal Database،
•  نظام تمام متن مقالات مجلات جهان اسلام ISC E-Journals و
•  تولید کتاب علم ایران.

نمایه استنادی علوم ایران PSCI چیست؟

نمایه استنادی علوم ایران معادل Web of Science نظام ISI است اما مزایایی که نسبت به WOS دارد این است که برخلاف نظام مزبور، با بومی کردن نمایه استنادی علوم ایران متن کامل مقاله‌ها را در دسترس استفاده کنندگان قرار می‌دهد. مشخصات کتابشناختی تمامی نشریات علمی که از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت مجوز انتشار گرفته­ اند در این پایگاه نمایه‌سازی می­‌شوند. در آینده این پایگاه قرار است نشریات فارسی، اردو، عربی و انگلیسی موجود در ایران و منطقه را نمایه‌سازی کند.

در این منبع به راحتی می‌توان مقالات یا مجلات را جستجو کرده و نتیجه آن را بر اساس تعداد استناد، تعداد منابع، اولین نویسنده، تاریخ و موارد دیگر مرتب سازی کرد. همچنین می­‌توان به جستجو در استنادها (نویسنده مورد استناد و یا مدارک مورد استناد) پرداخت. اما نقطه ضعفی که در این بخش وجود دارد این است که در نتایج جستجو که لیستی از نویسندگان مورد استناد و مدرک مورد استناد نمایش می‌دهد امکان دیدن اطلاعات کامل منبع مورد استناد و تعداد استنادها وجود ندارد.

رتبه مجلات پایگاه ISC  نیز توسط شاخص‌های تعیین ضریب تاثیر Impact Factor، تعیین شاخص ضریب آنی Immediacy Index و تعیین نیمه عمر Half Life مجلات استناد کننده و استناد شونده انجام می‌گیرد.

 ضریب تاثیر یا Impact Factor  چیست؟

ضریب تاثیر که آن را به اختصار IF (Impact Factor) می‌خوانند، میزان تاثیری است که یک مقاله بر مقالات بعدی می­‌گذارد.

IF نشان می‌دهد به یک مقاله منتشر شده چند بار رجوع شده است و برآورد نسبت میزان عددی استنادها به تعداد مقالات چاپ شده در یک سال در یک ژورنال خاص را در نظر می­‌گیرد.

ضریب تاثیر بالا بیانگر اعتبار بالای مجله می‌باشد برای اینکه ضریب تاثیر مجلات در هر یک از پایگاه‌های ISI و ISC را بدانید کافی است به سایت هر کدام از این جایگاه‌های مراجعه کنید. در سامانه نشریات جهان اسلام علاوه بر ضریب تاثیر می‌توانید سطح کیفی مقالات را که از Q1 تا Q4 درجه‌بندی شده اند مشاهده کنید.

 ضریب آنی یا Immediacy Index چیست؟

ضریب آنی یا ضریب فوریت، تعداد ارجاعات مجلات دیگر به مقاله‌های یک مجله خاص در یک سال تقسیم بر تعداد چاپی در همان سال در همان مجله است. بعنوان مثال در صورتی که در سال 2013 میزان ارجاعات یک مجله 45 باشد و تعداد مقالات چاپ شده در آن مجله 20 نسخه باشد ضریب آنی مجله 2.25 خواهد بود. ضریب آنی سالانه محاسبه می‌گردد در حال که ضریب تاثیر دو سال یکبار محاسبه می‌شود.

نیمه عمر یا Half Life چیست؟

نیمه عمر ارجاع یا Cited Half-Life همانطور که از نامش پیداست نیمه عمر میزان ارجاعات به مقالات چاپ شده در یک مجله را نشان می‌­دهد. نیمه عمر ارجاعات یا نیمه عمر استناد، تعداد سال‌هایی است که باید از سال ارزیابی به عقب برگشت تا شاهد پنجاه درصد کل ارجاعات به مجله در سال مورد ارزیابی باشیم. در واقع این شاخص مدت زمانی که نیمی از کل استنادات به آن مجله صورت گرفته است را نشان می‌­دهد و سرعت کاهش میزان ارجاعات به مجله را بیان می‌­کند. بنابراین هر چه نیمه عمر استناد یک مجله بیشتر باشد مشخص می‌­کند ارزش مقاله‌های مجله در طول زمان بیشتر حفظ شده است و هنوز از مقالات آن برای ارجاع دهی استفاده می‌شود. هر چه این عدد بزرگتر باشد، ارزش مجله بالاتر می‌­رود. مثلا مجله‌­ای که مقاله ده سال پیش آن هنوز ارزش علمی دارد و به آن استناد می‌­شود از مجله‌­ای که مقالات سه سال پیش آن ارزش علمی دارند امتیاز بالاتری می‌­گیرد.

 از کجا بدانیم مجلات در  ISI یا ISC نمایه شده‌اند؟

برای اطمینان از نمایه شدن یک مجله در پایگاه ISC می‌توانید وارد سایت  www.mjl.isc.gov.ir شده و نام مجله خود را جستجو کنید. همچنین برای اطمینان از ایندکس بودن یک مجله در موسسه تامسون رویترز می‌توانید به آدرس سایت زیر مراجعه کنید: http://ip-science.thomsonreuters.com/mjl/#journal_lists.

نحوه نگارش مقالات در ISI و ISC

مقالات ISC نیز همانند نگارش ISI می شوند، طبق استانداردهای نگارش مقاله بایستی هر مقاله‌ای که برای مجلات ISC نوشته می شود ساختار استاندارد یک مقاله علمی را داشته باشد که شامل بخش‌های اصلی نام یا موضوع، نام نویسندگان، چکیده، مقدمه، روش تحقیق، بحث و نتیجه‌گیری و در نهایت منابع و مأخذ می‌باشند. تنها تفاوتی که وجود دارد این است که بر عکس مقاله ISI که حتما باید به زبان انگلیسی نوشته شود مقاله ISC الزامی به انگلیسی بودن ندارد. بنابراین افرادی که تمایلی به نگارش مقاله انگلیسی ندارند یا این کار برایشان مشکل می‌باشد می‌توانند مقاله خود را در مجلات معتبر پایگاه ISC به چاپ برسانند و از امتیازات داشتن مقاله با اعتبار بالا برخوردار گردند.