چه سوالاتی در مصاحبه دکتری پرسیده میشود؟

در مصاحبه دکتری 1400 چه سوالاتی از داوطلب پرسیده میشود؟

سعی کردیم سوالات جلسه آزمون مصاحبه دکتری را بر اساس تجربیات داوطلبان قبلی جمع‌آوری کنیم؛ این سوالات به 5 دسته کلی زیر تقسیم می‌شوند:

1	سوالات تخصصی (شامل سوالات تخصصی هر رشته و یا سوالات روش تحقیق)
2	سوالات سنجش زبان انگلیسی در جلسه مصاحبه دکتری
3	سوالات عمومی
4	سوال در خصوص زمینه پژوهشی داوطلب ازجمله پژوهش‌های انجام‌شده مانند پایان‌نامه کارشناسی ارشد و مقالات و نیز موضوع مدنظر برای رساله دکتری
5	سوالات مذهبی و عقیدتی

توجه نمایید که تمام موارد ذکر شده در تمامی مصاحبه‌های دکتری مطرح نمی‌گردد.

سوالات تخصصی مصاحبه دکتری

از مهم‌ترین سوالات روز آزمون مصاحبه دکتری سوالات تخصصی مربوط به رشته‌تان می‌باشد. با این‌حال که در آزمون کتبی سازمان سنجش سطح دانش تخصصی داوطلب سنجیده می‌شود ولی بعضی دانشگاه‌ها آن را کافی نمی‌دانند و در مصاحبه نیز سوالات تخصصی مطرح می‌نمایند. برای مثال شاید سوالی از یک نرم‌افزار پرکاربرد رشته‌تان پرسیده شود و یا مهارت شما را در تسلط به رشته انتخابی‌تان بسنجند.

بعضی دانشگاه در این مرحله آزمون کتبی مجزایی از آزمون کتبی سازمان سنجش برگزار میکنند و دانش تخصصی داوطلب را می‌سنجند، برخی دیگر تنها به طرح پرسش‌هایی در روز آزمون مصاحبه بسنده می‌کنند.

• برگزاری آزمون کتبی توسط دانشگاه‌ها

آزمون کتبی که دانشگاه‌ها مجزا از آزمون سازمان سنجش برگزار می‌کنند خود ممکن است به شیوه‌های متنوعی صورت گیرد:

1.  ممکن است دانشگاه از پیش اعلام کند که آزمون کتبی برگزار می‌شود و منابعی که سوالات از آن طرح می‌شود را نیز اعلام نماید؛
2.  ممکن است دانشگاه تنها به اعلام سرفصل‌ها بسنده کند و منبع مشخصی برای آزمون کتبی اعلام نکند؛
3.  ممکن است دانشگاه برگزاری آزمون کتبی را اعلام کند، اما منبع و یا حتی سرفصل مشخصی اعلام نکند؛
4.  در شکلی دیگر ممکن است برگزاری آزمون کتبی توسط دانشگاه بدون اعلام قبلی باشد.

تأثیر این آزمون کتبی در مصاحبه دکتری نیز به شکل‌های مختلفی است. برخی دانشگاه‌ها آزمون کتبی را جهت غربال کردن داوطلبان برای حضور در مصاحبه دکتری برگزار می‌کنند؛ بدین صورت که هر داوطلبی که میزان معینی از نمره آزمون کتبی را به دست آورد، می‌تواند در مصاحبه شفاهی حضور پیدا کند. برخی دانشگاه‌ها نیز مجموع نمره مصاحبه شفاهی و آزمون کتبی برگزارشده را به عنوان نمره مصاحبه به سازمان سنجش اعلام می‌کنند.

• چه سوالات تخصصی در آزمون مصاحبه سوال می‌شود؟

برای پی بردن به سؤالات احتمالی اساتید مصاحبه‌کننده می‌توانید موارد زیر را مدنظر داشته باشید و با مراجعه به آن‌ها حیطه سوالات تخصصی اساتید دانشگاه‌های مختلف را پیش‌بینی کنید:

– مقالات: معمولاً اساتید بر محتوای مقالاتی که چاپ می‌کنند تسلط دارند. (برای کسب اطلاعات بیشتر درخصوص تاثیر مقاله در مصاحبه دکتری کلیک کنید)

– کتاب‌های تألیفی و ترجمه: هر استاد بر کتاب‌هایی که تألیف و ترجمه می‌نماید تسلط دارد.

– دروس تدریس‌شده و منابع معرفی‌شده: معمولاً اساتید بر دروسی که در طول ترم تدریس می‌کنند و منابعی که برای این درس‌ها به دانشجویان معرفی می‌نمایند تسلط دارند.

نکته مهم این است که حتی اگر تنها یک نفر از مصاحبه‌گران را بتوانید پیش‌بینی کنید، با مطالعه در حوزه‌های مقالات، کتاب‌ها و دروس تدریس‌شده آن مصاحبه‌گر، می‌توانید محدوده برخی سؤالات ممکن را پیش‌بینی نموده و در این محدوده، مطالعات خوبی داشته باشید. پاسخ مناسب به سؤالات همین یک مصاحبه‌گر هم می‌تواند در زمان مصاحبه تصویر مثبتی از شما بر جای گذارد.

آخرین دانش تخصصی رشته/زمینه پژوهشی دوطلب

معمولاً آخرین نظریه‌ها و تغییراتی که در رشته‌ها رخ می‌دهد، مدتی بعد به صورت کتاب‌ها و مقالات در اختیار قرار می‌گیرد. بنابراین اگر در جست‌وجوی این تغییرات هستید، لازم است به مقالات و کتاب‌هایی که در یکی دو سال اخیر تألیف و ترجمه شده‌اند مراجعه نمایید.

این موضوع به‌خصوص در زمینه پژوهشی که برای رساله دکتری خود مدنظر دارید می‌توانید مهم باشد. چرا که از شما انتظار می‌رود به عنوان کسی که ادعای توانایی پژوهش در یک زمینه خاص را دارید، تسط نسبی بر آن داشته باشید.

• سوالات روش تحقیق و آمار

اگر داوطلب رشته‌هایی هستید که درس روش تحقیق و آمار را گذرانیده‌اید، ممکن است از مباحث مهم در ارزیابی شما باشد. بنابراین پیش از مصاحبه نگاهی به مبانی روش تحقیق و آمار که پیش از این آموخته‌اید و در صورت امکان کتاب‌های معتبر در این زمینه داشته باشید.

• سوالات پایان نامه در مصاحبه دکتری

سوال از پایان نامه کارشناسی ارشد از متداول ترین سوالاتی است که ممکن است در مصاحبه دکتری مطرح شود. موضوعات کلی سوالات پایان نامه ارشد به شرح زیر است:

1. موضوع پایان نامه کارشناسی ارشد

2. روش تحقیق پایان نامه

3. بروز کردن اطلاعات درمورد پایان نامه ارشد

4. شیوه ارجاع دهی پایان نامه

5. سوالات انگلیسی از پایان نامه در مصاحبه دکتری

سنجش زبان انگلیسی در مصاحبه دکتری

سوالات زبان انگلیسی در مصاحبه دکتری به اشکال مختلفی مطرح می‌شود که لازم است خود را برای پاسخگویی به آن‌ها آماده کنید. 

حتی اگر سطح زبان شما خیلی خوب نیست، سعی کنید در فرصت باقی‌مانده تا حد امکان برای این سؤالات آمادگی کسب کنید. اما اگر این امر میسر نشد، نگران نباشید، چرا که اولاً ممکن است در مصاحبه شما، سوالات زبان انگلیسی مطرح نشود و دوماً در صورتی که شما توانمندی خود را در جلسه مصاحبه آزمون دکتری اثبات کنید، بعید است اساتید تنها به این علت شما را رد کنند؛ می‌توانید به اساتید اطمینان بدهید که به دنبال ارتقای سطح دانش زبان خود هستید.

انواع سوالات زبان انگلیسی در مصاحبه آزمون دکتری به شکل‌های زیر ممکن است باشد:

1) ارائه متن انگلیسی و درخواست روخوانی و ترجمه: ارائه متن انگلیسی تخصصی از یک کتاب یا مقاله به داوطلب و درخواست روخوانی و ترجمه آن متن از متداول‌ترین اشکال سنجش زبان انگلیسی در مصاحبه دکتری است. 

در هنگام ترجمه سعی کنید کلیت مفهوم را برسانید؛ اما بوده‌اند اساتیدی که به ترجمه تک‌واژه‌ها نیز اهمیت داده‌اند. اگر معنای یک واژه را نمی‌دانستید، سعی کنید اعتمادبه‌نفس خود را حفظ کنید و با توجه به مفهوم متن، معنا را حدس بزنید.

2) پرسیدن لغات تخصصی رشته موردنظر: گاهی مصاحبه‌گران معنای لغت‌های تخصصی رشته را از داوطلبان سؤال کرده‌اند و  یا معادل انگلیسی برخی کلمات تخصصی را به انگلیسی پرسیده‌اند.

3) مکالمه انگلیسی اساتید با داوطلب: مکالمات عمومی در خصوص معرفی داوطلب، رزومه آموزشی و پژوهشی، هدف از تحصیل در مقطع دکتری و یا مکالمات تخصصی درمورد موضوع پایان‌نامه ارشد و موضوع مدنظر برای رساله دکتری ازجمله مواردی است که در مصاحبه‌های آزمون دکتری صورت گرفته است. برای این بخش می‌توانید برخی متون آماده را نیز حفظ کنید. (نمونه متن معرفی خود به زبان انگلیسی برای مصاحبه دکتری)

سوالات دررابطه با زمینه پژوهشی در مصاحبه دکتری

• سوال درخصوص مقالات و کارهای پژوهشی داوطلب

در برخی از مصاحبه‌ها از دانشجویان درباره مقالات و کارهای پژوهشی که پیش از این انجام داده‌اند و نیز پایان‌نامه کارشناسی ارشد داوطلب پرسیده می‌شود. این سوالات ممکن است از بیان مسأله گرفته تا روش تحقیق مطرح شود. حتی ممکن است پژوهش داوطلب به چالش کشیده شده و موضوع و نتایج را زیر سؤال ببرند.

• موضوع مدنظر برای رساله دکتری

زمینه علایق پژوهشی داوطلبان، موضوعی است که عموماً در مصاحبه دکتری مورد سؤال قرار می‌گیرد.

عموماً دلیل این موضوع این است که اساتید حاضر در مصاحبه دکتری ممکن است استاد راهنمای داوطلب در آینده باشند و بنابراین لازم است موضوع مدنظر داوطلب اولاً مورد علاقه و دوماً در زمینه تخصصی آن‌ها باشد.

سوالات عمومی در مصاحبه دکتری

در مصاحبه دکتری ممکن است سؤالاتی عمومی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در ادامه تحصیل شما مؤثر است مطرح شود. موارد زیر ازجمله سوالات متداولی است که در مصاحبه آزمون دکتری مطرح می‌شود:

• معرفی داوطلب (شامل سن، دانشگاه‌های محل تحصیل مقاطع گذشته، عناوین علایق پژوهشی، رزومه پژوهشی و …)  
• هدف از تحصیل در مقطع دکتری و اهداف داوطلب برای آینده
• وضعیت تأهل
• وضعیت شغل و منبع درآمد
• وضعیت و محل سکونت
• اولویت‌های انتخاب رشته دکتری و دلایل انتخاب اولویت‌ها

همچنین برخی سؤالات ممکن است در مصاحبه مطرح شود که شاید از دید داوطلبان عجیب باشد اما به هر حال اساتید هم دلایل خودشان را برای پرسش این سؤالات دارند. برخی نمونه این سوالات بر اساس تجربیات گذشته به شرح زیر است:

• آخرین کتابی که خوانده‌اید چه بوده است؟
• تفریح مورد علاقه شما چیست؟
• مستقل زندگی می‌کنید یا با پدر و مادر؟
• سؤال‌های عقیدتی و مذهبی

در مصاحبه برخی دانشگاه‌های خاص، علاوه بر موضوعاتی که عنوان شد، ممکن است در رابطه با مسائل سیاسی روز و موضوعات مذهبی نیز سؤالاتی مطرح گردد. بنابراین آمادگی نسبی برای پاسخگویی به این نوع سؤال‌ها نیز لازم است.

سوالات متداول

• آیا سوالاتی که در مصاحبه دکترا پرسیده می شود، عمومی است یا تخصصی؟

بخشی از سوالات عمومی و بخشی اختصاصی است.

• آیا چاپ مقاله برای آزمون مصاحبه دکتری الزامی می‌باشد؟

درست است که مقاله بیشترین امتیاز پژوهشی را به خود اختصاص می‌دهد ولی راه‌های دیگری نیز برای تقویت رزومه وجود دارد. در این زمینه می‌توانید این صفحه را مطالعه نمایید.