اصول رفرنس دهی (Referencing)

انتشار 4 تیر 1398
مطالعه 7 دقیقه

نگارش هر اثر علمی مستلزم مطالعه و بررسی آثار مرتبط است. ارجاع به منابع (Citation) مورد استفاده در شکل گیري اثر، هم باعث اعتبار بخشی به اثر تالیفی يا تحقیقی می شود و هم جلوه اي از امانت داري مولف را به نمايش می گذارد.

اصول رفرنس دهی (Referencing)

نگارش هر اثر علمی مستلزم مطالعه و بررسی آثار مرتبط است. ارجاع به منابع (Citation) مورد استفاده در شکل‌گیري اثر، هم باعث اعتبار بخشی به اثر تالیفی يا تحقیقی می‌شود و هم جلوه‌اي از امانت‌داري مولف را به نمايش می‌گذارد. فهرست منابع مورد استناد، راهکار مناسبی براي هدايت مخاطبان به سرچشمه اصلی انديشه‌ها، يافته‌ها و داده‌هاي ارائه شده در متن است. ضروري است که استنادها به شیوه‌اي منظم و استاندارد که شیوه استناد (Bibliographic Styles) نامیده می‌­شوند مرتب گردند.

شیوه‌هاي استناد رويکرهاي استانداردي براي استناد به منابعی هستند که مولف در تدوين اثر خود از آنها بهره گرفته است. اين شیوه‌ها راهکارهايی را براي استناد به منابع در داخل متن و همین طور فهرست منابع و مأخذ ارائه می‌دهند. شیوه‌هاي استناد قوانینی براي حروف چینی، املاء، استفاده از حروف درشت و کوچک، نقطه‌گذاري و مواردي از اين دست هستند.

شیوه ارجاع درون متنی و منبع نویسی بر اساس فرمت APA

APA از عبارت Phsycological American Associasions (انجمن روانشناسی امریکا) اقتباس شده است و امروزه مرسوم‌ترین شیوه ماخذ نویسی در جهان به شمار می‌رود و بر همه شیوه هاي دیگری که براي تسریع در نوشتن، تایپ و انتشار مورد استفاده قرار می‌گیرند برتری دارد و از سوي بسیاری از مجلات و انجمن‌های علمی مورد قبول واقع شده است.

 
تصویر
 

دلایلی که باعث برتری روش APA بر سایر روش‌های رفرنس نویسی است به شرح زیر می‌باشد:

  • توسط انجمن روان شناسان آمریکا (APA) معرفی شده است؛
  • مورد قبول بسیاري از مجله‌ها و انجمن‌های علمی معتبر بین‌المللی است؛
  • به طور مداوم مورد بازنگری قرار می‌گیرد؛
  • با بسیاري از نرم افزارهای مدیریت منابع علمی مانند EndNote سازگار است؛
  • توسط بسیاری از پایگاه‌های اطلاعات علمی مورد قبول واقع شده و در موقع جستجوی اطلاعات می‌توان اطلاعات را بر اساس آن دریافت کرد.

آخرین ویرایش اين دستنامه منتشر شده است که از طريق وب سايت اين شیوه‌نامه به نشانی http://www.apastyle.org/ قابل دسترس است. به طور کلی، ساختار کلی استناد دهی به روش APA از روش زير تبعیت می‌کند.

تصویر
 

لیکن، ارجاعات درون متن و انتهای متن، جزئیاتی را در بر می‌گیرد که به شرح زير است:

1)  قواعد استناد درون متن

- براي استناد دهی درون متنی به يک مقاله مجله به ترتیب، نام خانوادگی نويسنده، ويرگول، سال انتشار، ويرگول، حرف ص، نقطه و شماره صفحه در داخل پرانتز ذکر می‌شود.

مانند: (مرادی، 1389، ص. 78).

- لیکن در مورد منابعی که از اينترنت بازيابی می‌شوند نیازي به ذکر شماره صفحه نیست. ذکر نام پديدآورنده و تاريخ انتشار اثر کفايت می‌کند.

مانند: (وزارت علوم تحقیقات و فناوري، 1391).

- در صورتیکه تاريخ انتشار اثر در اينترنت وجود نداشت از کلمه بی تا استفاده می‌شود.

مانند: (وزارت علوم تحقیقات و فناوري، بی تا).

- اگر تعداد مؤلفان بیش از سه نفر باشند، تنها نام خانوادگی نويسنده اول ذکر شده و از عبارت "و ديگران" استفاده می‌شود.

مانند: (مرادی و دیگران، 75.1389). (فرشادی، 1364، ص ص. 33-40).

- اگر به بیش از يک منبع در متن ارجاع داده شود اسامی و سال انتشار با نقطه ويرگول از هم جدا می‌شوند.

مانند: (مرادی، 1389، ص. 39؛ عابدی و دیگران، 1365، ص. 49).

- اگر به چند اثر يک نويسنده ارجاع داده می‌شود، بعد از ذکر نويسنده و سال انتشار، ديگر سال‌ها با نقطه ويرگول از هم متمايز می‌شوند، مانند (باکلند، 1967؛ 1978؛ 1988).

- براي کتاب‌هايی که به فارسی ترجمه شده‌اند، نام مترجم به عنوان استناد درون متنی ذکر نمی‌شود و فقط نام خانوادگی نويسنده اصلی همراه با تاريخ انتشار اثر در داخل کشور خواهد آمد.

مانند: (ویکری، 1379، ص. 79).

- اگر به يک منبع چند بار استناد داده می‌شود، لازم است هر بار نام نويسنده و سال انتشار ذکر گردد و از عبارت "همان" استفاده نشود. لازم به ذکر است که حتماً مشخصات کامل هر منبعی که در داخل متن بدان ارجاع داده شد بايد در فهرست منابع، آورده شود.

- مطالبی که از طريق مکالمات تلفنی و پست الکترونیکی مبادله می‌شود، در فهرست منابع درج نخواهد شد؛ زيرا اين منابع غیرقابل بازيابی توسط ساير افراد هستند. براي اين منظور تنها از ارجاع درون متنی استفاده می‌شود. مانند:

(M. Burton (personal communication, August 1, 2009 

رحمت­اله فتاحی (ارتباط شخصی، آبان 2، 1390).

2) استناد به کتاب

براي استناددهی به کتاب، در بخش فهرست منابع به صورت زير عمل شود:

کتاب انگلیسی (يک نويسنده):

.Gorman, J. M. (1996). The new psychiatry: The essential guide to state-of-the-art therapy, medication and emotional health. New York: St. Martin’s Press

کتاب فارسی:

کامکاري، کامبیز  (1388). توصیف آماري. تهران: انتشارات بال.

کتاب انگلیسی (بیش از دو نويسنده):

.Murphy, M. A., Lai, D., & Sookraj, D. (1997). Evaluation of the neighborhood (congregate) meal program: Final report. Kelowna, BC: Kelowna Home Support Society

کتاب فارسی (بیش از دو نويسنده):

کوکبی، احمد، رضايی، سعید و محمدي، مهدي (1390). درآمدي بر مفاهیم اساسی مطالعه. تهران: چاپار.

کتاب ويرايش شده:

اگر کتابی نسخه اصلاح شده با ويراست دوم و بعدي داشته باشد به شکل زير نوشته می‌شود:

مرادي، نورالله (1383). مرجع شناسی عمومی. ويراست دوم. تهران: سمت.

کتاب مجموعه مقالات:

مثال انگلیسی:

.Lindgren, H. C. (2001). Stereotyping. In The Corsini encyclopedia of psychology and behavioral science (Vol.4, pp. 1617-1618). New York, NY: Wiley

مثال فارسی:

نوروزي چاکلی، عبدالرضا (1384). جامعه اطلاعاتی و جهانی شدن. در محسن حاجی زين العابدينی (ويراستار)، مجموعه مقالات همايش‌هاي انجمن کتابداري و اطلاع‌رسانی ايران (ص ص. 121-153). تهران: کتابخانه ملی جمهوري اسلامی ايران.

کتاب بدون نويسنده:

.Merriam-Webster's collegiate dictionary (1993). Springfield, MA: Merriam-Webster

3) استناد به پايان نامه و طرح پژوهشی

به منظور استناد دهی در بخش فهرست منابع به پايان نامه‌ها و طرح‌هاي تحقیقاتی به صورت زير عمل می‌شود:

پايان نامه:

ذوقدار مقدم، رضا. (1381). نقش نماهاي گفتمان و کارکرد آنها در زبان فارسی معاصر. پايان نامه دکترا. گروه ادبیات فارسی.

دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه اصفهان.

طرح پژوهشی:

عموزاده، محمد. (1387). مبانی نظري میان رشته‌اي‌ها در حوزه علوم انسانی و موقعیت کنونی آنها در بعضی از دانشگاه‌هاي معتبر جهان. طرح پژوهشی درون دانشگاهی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه اصفهان.

4) استناد به مقالات مجلات

مقاله با يک نويسنده:

مثال انگلیسی:

Rutherford, B. J. (2006). Reading disability and hemispheric interaction on a lexical decision task. Brain and Cognition, 60,55-63.

مثال فارسی:

سامانیان، مصیب (1378). تحلیل رفتار اطلاع يابی پزشکان مسجد سلیمان. فصلنامه کتاب،  2(38)، 100-99.

مقاله با دو نويسنده:

حري، عباس، و شاهبداغی، اعظم (1383). استناد در آثار علمی: چاله ها و چالش ها. مجله روان شناسی و علوم تربیتی، 34(2)، 65-96.

مقاله بیش از دو نويسنده:

Rush, K. L., Waldrop, S., Mitchell, C., & Dyches, C. (2005). The RN-BSN distance education experience: From educational limbo to more than an elusive degree. Journal of Professional Nursing 21,283-292.

مقاله بر گرفته از مجله الکترونیکی آنلاين (پیوسته):

مثال انگلیسی:

Wells, P. (2009, July 28). Our universities can be smarter. Maclean's . Retrieved from http://www .macleans.ca.

مثال فارسی:

گزنی، علی (1379، 3 مهر). طراحی سیستم های بازیابی اطلاعات بهینه در نرم افزارهای کتابخانه ای و اطلاع رسانی. علوم اطلاع رسانی، 16 (2-1) بازیابی شده در 3/7/1385، از http://www.irandoc.ac.ir/ETELA-ART/16/16127 ab

5) استناد به منابع اينترنتی

گزارش هاي آنلاين:

Shields, M., & Wilkins, K. (2006). Findings from the National Survey of the Work and Health of Nurses (Report No. 83-003-XPE). Retrieved from Canadian Institute for Health Information website: http://secure.cihi.ca/cihiweb/products /NHSRep _ENG.pdf.

مدخل ويکی:

ويکی ها، صفحات وب مشارکتی هستند که هرکسی می تواند نسبت به ويرايش محتواي آنها در صورت دارا بودن شناسه کاربري و کلمه عبور، اقدام نمايد. در صورتیکه تاريخ انتشار مطلب مشخص نبود (n.d) به معنی بدون تاريخ و در مورد منابع فارسی از (بی تا) استفاده می شود.

Deferred compensation. (n.d.). In Family business wiki. Retrieved October 8, 2009, from http://www.familybusinesswiki.org/Deferred+compensation.

فیلم‌هاي آنلاين:

Norton, R. (2006 , November ). How to train a cat to operate a light switch [Video file]. Retrieved from http://www.youtube.com/watch?v=Vja KLQXZs.

يادداشت وبلاگ:

Kiume, S. (2007, August 17). Loneliness isn't good [Web log message]. Retrieved from http://psychcentral.com/blog/archives/2007/08/17 /loneliness-isnt-good/.

شکرالهی، سیدرضا (1389، آذر 5). چند و چون تاثیرپذيري حافظ از مولانا يادداشت وبلاگ بازيابی شده از  http://www.khabgard.com/?id=1192234207

6) مشخصات منبع ثانوي

در مقاله‌هاي پژوهشی حتی المقدور از منابع ثانوي و واژه به نقل از استفاده نمی‌شود، در صورت اجبار به شکل زير اقدام گردد.

(عموزاده، 1383 به نقل از چامسکی1996).

استفاده از نام خانوادگی نويسنده بصورت (حق شناس، a1377) و یا (حق شناس، b1377) مواقعی انجام می گیرد که چند اثر یک نویسنده در یک سال انتشار یافته باشد.

يک نويسنده در يک سال انتشار يافته باشد.

استناد به يادداشت‌هاي کلاسی

در اين مورد بايد به يادداشت‌هاي کلاسی و اطلاعاتی که فرد شرکت کننده در سر کلاس يا يک سخنرانی نگاشته شده استناد داده شود. نام خانوادگی و نام نويسنده، سال نگارش يادداشت، عنوان درس، عنوان دستنامه يا يادداشت کلاسی درون کروشه بعد از عنوان درس قرار می‌گیرد، ذکر نام گروه، دانشگاه، شهر و کشور.

Woodworth, M. (2006). Psychopaths [Class handout]. Department of Psychology, University of British Columbia Okanagan, Kelowna, Canada.

لطفا امتیاز خود را ثبت کنید
1 5
  ارسال به دوستان:

پرسش و دیدگاه شما
اختیاری
اختیاری (نمایش داده نخواهد شد)
ضروری
پرسش و دیدگاه شما
پرسش ها و دیدگاه های کاربران
بازدیدکننده
سلیمی
(
5 سال پیش
)
سلام و خسته نباشید برای اینکه بتونیم منابع مقاله رو مطابق با رفرنس استاندارد بنویسیم باید از چه نرم افزاری کمک بگیریم؟
بازدیدکننده
تیم پشتیبانی
(
5 سال پیش
)
در پاسخ به:
باسلام سوالی داشتم از خدمتتون برای رفرنس دهی مقالات میشه از روش رفرنس دهی کتاب اسفادته نمود یا روش رفرنس دهی این دو با هم متفاوت هستند؟ باتشکر
باسلام خدمت شما فرهیخته گرامی.همانطور که در محتوای این بخش نوشته شده است هر نوع رفرنس دهی با هم متفاوت است.قطعا رفرنس دهی به یک مقاله با رفرنس دهی به یک کتاب متفاوت خواهد بود.در اینجا با ذکر مثال تمامی رفرنس دهی ها توضیح داده شده است.موفق باشید.
بازدیدکننده
محلا
(
5 سال پیش
)
باسلام سوالی داشتم از خدمتتون برای رفرنس دهی مقالات میشه از روش رفرنس دهی کتاب اسفادته نمود یا روش رفرنس دهی این دو با هم متفاوت هستند؟ باتشکر

خدمات موسسه آرمان